Pronkstukken | Gelukkig Nieuwjaar

Het Kamper Stadsarchief bewaart een Nieuwjaarswens uit 1837 van de klapperlieden. Zij wensen de Kamper inwoners, de ‘ingezetenen’, veel heil en zegen. Ze wensen niemand twist, ruzie of zorgen in het nieuwe jaar. Ook brengen zij deze beste wensen over aan de rest van Nederland, en de koning, Willem I.


Maar wie waren deze ‘klapperlieden’?

Klapwachten, kleppermannen, klapwakers. Het waren mannen die ’s nachts de wacht hielden in de stad, op momenten dat het donker was. Ze gingen rond met een ‘klap’, een houten instrument dat een luide tik gaf als je ermee zwaaide. Dat hoorden de Kamper inwoners binnenhuis en dat gaf een gevoel van rust en veiligheid. Het was een nachtwacht, die een oogje in het zeil hield. Ze zorgden ’s nachts voor de rust op straat en smoorden opstootjes. Als dan dit tóch niet lukte, moesten ze de bewapende beveiligers erbij halen: de schout en zijn rakkers. Tegenwoordig zouden we hun de politie noemen.

De oudste bewoners van onze landsstreken, in voorchristelijke tijd, vierden het midwinterfeest dat 12 nachten duurde. De Romeinen echter vierden hun Nieuwjaar op 1 maart. Na de moord op Julius Caesar in 44 v. Chr. werd het 1 januari. De Katholieke Kerk probeerde dit in de loop van de erop volgende eeuwen te veranderen maar dat lukte niet. Mensen hielden vast aan de gewoonten die ze gewend waren. Uiteindelijk resulteerde dit er in, dat elke landsstreek een eigen datum had voor Nieuwjaar. Sinds 1576 wordt nieuwjaar in ons land gevierd op 1 januari, zij het nog wel sporadisch. Door de Gregoriaanse kalender, van Paus Gregorius XIII, vanaf 1582 werd dit al wat meer. Calvinisten wilden hier echter niet in mee omdat ze geen Paus wilden gehoorzamen. Als laatste provincie in Nederland ging Drenthe in 1701 overstag en sindsdien bestaat er een landelijk Oud en Nieuw.

Nieuwjaarswens van de Kamper Klappermannen

Maar om terug te keren naar de Nieuwjaarswens van de Kamper Klappermannen: Mooie en goede wensen die voor ons allemaal nog actueel zijn. Wat dat betreft is er sinds 1837 niet veel wezenlijk veranderd. Het Stadsarchief Kampen sluit zich aan bij deze Klappermannen uit 1837 en wensen iedereen in de gemeente Kampen en daarbuiten veel voorspoed, heil en zegen voor 2019 !! 

 

Bronsvermelding

K001494 ‘Nieuwjaarsgroet’ der klapperlieden aan de goede ingezetenen der stad Kampen, 1-1-1837.
http://www.jefdejager.nl/oudennieuw.php: Oud en nieuw rituelen en tradities.
http://wiki.toenleidschendam-voorburg.nl/wiki/Klapperwachten: Klapperwachten