PRONKSTUKKEN | FLORA BATAVA
Het Stadsarchief Kampen bewaart naast veel archivalia, prenten, kaarten, etsen en foto’s ook veel boeken die over de IJsseldelta gaan, en over de gemeente Kampen in al haar facetten in het bijzonder. Sommige van deze boeken zijn middeleeuws of uit de vroegmoderne tijd.
Boeken in de middeleeuwen waren kostbaar, zeker die, die stammen uit de periode van voor de boekdrukkunst. Deze uitvinding zorgde ervoor dat de boekproductie een grote vlucht kon nemen. Daardoor konden ook vele ideeën en gedachten snel en wijdverspreid worden onder zeer veel mensen. In de achttiende eeuw kwamen, vooral onder de beter gesitueerden in de samenleving, ideeën op bij mensen die veranderingen wensten in de samenleving. Deze mensen gingen steeds kritischer denken, waarom nu de dingen waren zoals ze waren.
Verlichting
Men wilde steeds meer weten van de hoed en de rand, van grote lijnen tot details. Men wilde weten, hoe alles in de wereld om ons heen in elkaar stak, hoe dingen werkten, waarom alles ging, zoals het ging. Deze periode wordt de Verlichting genoemd. Veel mensen zullen dan denken aan een gloeilamp of ledverlichting. Maar deze Verlichting was de ontwikkeling van de menselijke ziel en het menselijk verstand, oftewel de Rede. De wereld ordenen, catalogiseren, beschrijven. De kennis belandde in encyclopedieën, atlassen, wetenschappelijke werken.
Flora
Het Stadsarchief Kampen bewaart in zijn eigen bibliotheek een Flora, oftewel een encyclopedie met plantennamen, die in de jaren 1800-1836 in Amsterdam tot stand kwam. We hebben het hier dus over een periode van ruim 30 jaar.
In deze boeken worden de planten en bloemen beschreven die in Nederland, in het land van de Bataven, voorkwamen. De Bataven waren een bevolkingsgroep of stam, waarvan men in die tijd dacht dat ze ooit in het gebied hadden gewoond wat we nu Nederland en België noemen. De afbeeldingen zijn gemaakt door J.C. Sepp en zoon, de tekst is van de hand van Jan Kops. In deze Flora worden de bloemen, planten en grassen beschreven in het Latijn en in het Frans.
Met de hand gemaakt
De afbeeldingen zijn allemaal met de hand gemaakt en ingekleurd. Dit was een tijdrovend en secuur werkje, waarschijnlijk dan ook een van de redenen waarom men er toen meer dan 30 jaar over heeft gedaan om dit werk compleet te maken. Fotograferen kende men in die tijd niet want dat zat nog in de ontdekkingsfase. In de Flora staan veel bloemen, die ook in Kampen tot op de dag van vandaag te zien zijn in sloot en plas of langs wegen en paden. Voorbeelden hiervan zijn de speerdistel, het grasklokje, de zwanebloem, de lijsterbes, het pijlkruid en de klaproos.
Op de bijgaande foto de pagina met de Zwanebloem