PRONKSTUKKEN | FAMILIEWAPENS
Een ridder op het witte paard. ‘a knight in shining armour’. De droom van vele dames en misschien ook wel van een enkele man. Een symbool voor een gewenst en vaak dus ook geïdealiseerd ideaal en toch ook vaak onbereikbaar. Of dit in de praktijk bestaat is een ander ding…
In de tijd van ridders werden symbolen gebruikt, vaak in felle kleuren, met accenten in goud en zilver. Het ene was nog mooier dan het ander. Deze symbolen werden gebruikt op schilden, of op andere bezittingen van de eigenaar, zoals kleding, serviesgoed, dekkleden van paarden of op deuren van koetsen. De mensen in de omgeving kende deze symbolen en wisten zodoende ook, wie de persoon was die er bij hoorde, de eigenaar of drager. Dit was het begin van de familiewapens. Iets, wat van vader op zoon werd overgedragen. Of van vader op dochter. Wel was het vaak zo, dat deze familiewapens in mannelijke lijn werden overgedragen. Dit kon eeuwen en eeuwen zo doorgaan, tot in de huidige tijd.
Soms uit zich dit bijvoorbeeld in een ring, de zegelring. Vaak wordt gedacht, dat familiewapens voorbehouden is aan de adel, voor mensen in bevoorrechte posities. De adel bedient zich inderdaad vaak nog van deze wapens. Maar het gaat veel verder dan de adel.
Ook ‘gewone’ mensen kunnen een familiewapen hebben, bijvoorbeeld als iemand in de voorouderlijn een bestuursfunctie heeft gehad of omdat iemand gewoon zo’n symbool trouw ging voeren. Maar ook bepaalde legeronderdelen voeren een wapen, of dorpen en steden. Kampen voert de kleuren wit-blauw.
In het Stadsarchief Kampen zijn mooie en duidelijke afbeeldingen aanwezig van familiewapens van dan, in dit geval toch wel, deftige families, zoals de familie Van Ingen. Deze familie is uitgestorven en één der laatste familieleden heeft besloten het familiearchief over te dragen aan de stad. Uit die archivalia blijkt, dat de familie Van Ingen was ingebed in de sjieke families in de omgeving.
Blijkbaar trouwde stand met stand en was familie Van Ingen actief in het lokaal bestuur en politiek. In 1816 werd Rudolf van Ingen door koning Willem I opgenomen in de adelstand. Dit alles kon, en kan, niet zomaar. Alles wat met familiewapens te maken heeft, is gebonden aan strenge regels. Dit zijn de regels van de heraldiek.
Je mag niet zo maar een wapen voeren. Dat moet je van rechtswege hebben van je voorouders. Als je dat niet hebt, maar je wilt er echt één hebben, kan je en familiewapen laten ontwerpen en registeren bij het Centraal Bureau voor de Genealogie (oftewel stamboomkunde) in Den Haag. De adel heeft daarvoor zijn eigen instituut: De Hoge Raad van Adel.