PRONKSTUKKEN | BEESTENBOEL

Op 4 oktober is het Werelddierendag. Vanouds is dit de dag van de heilige Sint Franciscus van Assisi, overleden in 1226. Franciscus was iemand die zich bekommerde om de verschoppelingen in de samenleving, zoals melaatsen en zwervers. Volgens overlevering preekte Franciscus ook voor dieren. In 1927 kwam het idee van een Werelddierendag uit Tsjechië van Ilse Winter, gericht aan Margaret Ford. Margaret was de voorzitster van de Wereldvereniging voor Dierenbescherming. In 1929 werd dit idee officieel overgenomen door het International Congres van Verenigingen voor de Bescherming van Dieren te Wenen.

In Middeleeuws Kampen woonden al veel dieren, getuige het manuscript Digestum Vetus, dat door stadssecretaris Pieter Hendricksz in de tweede helft van de vijftiende eeuw werd bijgehouden. Ook toen al werden er dieren genoemd. Er waren regels om dieren in de stad en omgeving te houden. Dierenwelzijn ligt immers in het verlengde van mensenwelzijn.

De periode van de middeleeuwen was nu niet in de eerste plaats gericht op dierenwelzijn. Als er al gelet werd op het houden van dieren en het benutten van dierlijke producten, was dat dit geheel in het teken stond van het menselijk nu t en welbevinden.

Zo waren er bepalingen hoeveel een ieder op Seveningen vee mocht laten weiden en loslopend vee op wegen en dijken zou worden geschut, oftewel gevangen en gestald. Op al deze bepalingen werden boetes gezet. Uiteraard gaat het hier niet alleen om het welzijn van de betreffende dieren maar ook om dat van de mensen, om weidegronden niet over te belasten of de doorgang in het verkeer niet de bemoeilijken. Ook de visvangsten werden gereglementeerd en goed in de gaten gehouden. Dit, om te voorkomen dat verschillende omliggende steden als Vollenhove Kampen zouden belasten waardoor Kampen inkomsten zou missen.. De bepalingen golden dan bijvoorbeeld voor de uitgezette steurnetten. Pieter Hendricksz maakt bij deze aantekening een tekening van een steur. Deze vissoort is in Kampen inmiddels echter al lang niet meer waargenomen. De laatste grote steur in Kampen werd gevangen in 1821.

 

Van 5 oktober tot en met 8 december 2019 is het Digestum Vetus te bezichtigen in het Stedelijk Museum Kampen tijdens Kampen Koggestad Expositie!