PRONKTUKKEN | Kaart van een deel van de Zuiderzee

Kaart-013-Zuiderzee_200Kaart, een authentieke kopie van een deel van de Zuiderzee en de kuststreek tussen Elburg en Veenhuizen anno 1534, vervaardigd in verband met geschil over visrechten. Het is de oudst bekende kaart van deze provincie.

 

De namen van de plaatsen op deze kaart liggen als een boog om de Zuiderzee heen, te weten: Elborch, Oestenwold, Camperveen, Campen, Grafhorst, Genemuyden, Vollenhoe, Blockzijl, Blanckenham, tslott te Cuynre, Cuynre Kercke en Veenhuyssen. Ze zijn bijna allen aangegeven door een kerk, terwijl IJsselmuiden met zijn oude kerk ontbreekt en dat Grafhorst naar het schijnt nooit een kerk had. Blokzijl is niet als plaats getekend maar als sluis.
De bewering, dat het zijn naam zou hebben gekregen in de tijd van Sonoy, die er in 1580 versterkingen aanlegde, is al weerlegd door Haasloop Werner, die aantoonde dat de naam in 1571 al voorkwam, uit de kaart blijkt dat de naam al veel eerder in gebruik was.

Het Kampereiland is als een geheel getekend, maar boven Soeveningen loopt er een lijn door, die zeker als waterloop bedoeld is, daarboven staat Camper eylanden, naar rechts Mandemakers weert. Op Schokland vinden we de namen Ens en Emeloirt.. In de zee daar beneden staat “Camper vryheit op 31½ elle” en tweemaal Camper visscherien en naar links de Camper Bolbaecke. Nog niet genoemd zijn 't Zwarte Water en die Voerst. Het water bij Kamperveen zal de Geldersche gracht zijn of liever de inham de Reeve, waarin deze uitliep. Veenhuizen is vanouds de scheiding tussen de landen en de dijken van Overijssel en Friesland, de lijn verbindt dus de beide eindpunten van Overijssel, merkwaardig is dat Schokland aan de Overijsselse zijde van deze rechte scheidingslijn valt. Op het origineel staat hier nog bij aangetekend: “tgeene bynnen desse linie is, tselve is landt ende water van Overyssell”.

Stadsarchief Kampen, THA, K000013