Belgische vluchtelingen

Honderd jaar geleden brak de Eerste Wereldoorlog uit. Op 1 augustus 1914 zette Duitsland het zogenaamde ‘von Schlieffenplan’ in werking, waarmee het Duitse leger in een omtrekkende beweging door België aartsvijand Frankrijk wilde aanvallen. In een eerdere versie van dit plan zou de aanval op Frankrijk via België en Nederland worden uitgevoerd, maar door een aanpassing bleef de neutraliteit van Nederland behouden. Het betekende echter niet dat de Nederlandse bevolking helemaal niet in aanraking zou komen met het oorlogsleed. Een miljoen vluchtende Belgen klopten in oktober 1914 aan bij het ruim zes miljoen inwoners tellende Nederland.

In de troonrede op Prinsjesdag, op dinsdag 15 september, kon koningin Wilhelmina niet om de net uitgebroken oorlog heen. Over vluchtelingen zei hare majesteit het volgende: “Nederland ontvangt met open armen alle ongelukkigen, die binnen zijn grenzen een toevlucht zoeken.” De Nederlandse bevolking toonde zich van haar beste kant. Lokale particuliere hulpcomités schoten als paddestoelen uit de grond.
Op 9 oktober werd ook in Kampen op initiatief van de heren De Plot, Meijer en Priems een steuncomité opgericht. Dezelfde morgen had burgemeester Van Blommestein vergaderd met de regenten van het Burgerweeshuis, het Grootburgerweeshuis en het Werkhuis, over hoeveel ruimte er voor vluchtelingen beschikbaar was. Officieel konden er honderd plaatsen beschikbaar worden gesteld. Alleen al het aantal Belgische militaire vluchtelingen dat Kampen aandeed was vele malen groter. Op 10 oktober vonden maar liefst 1599 onderofficieren en manschappen en 12 officieren onderdak in de kazerne van het Instructie-Bataljon, het gebouw van de Hoofdcursus en de Manege. Deze geïnterneerden verbleven van 10 oktober 1914 tot 28 en 29 januari 1915 in Kampen.

De burgervluchtelingen waren geringer in aantal. Op zaterdag 10 oktober kwamen in totaal 154 Belgische burgers aan. De zieken werden ondergebracht in de Buitensociëteit en de ouden van dagen werden onder andere gehuisvest in de Theodora Elisabeth Stichting in IJsselmuiden. De 34 Belgische kinderen werd ondergebracht in de Weeshuizen. Op de foto, genomen tussen oktober 1914 en april 1915, poseert een groep vluchtelingenkinderen in het Burgerweeshuis aan de Vloeddijk, het huidige Quintus.